Proje performansı ve gelişimini değerlendirmek için kapsam, zaman çizelgesi ve maliyet ölçümlerini birleştiren bir metodoloji olan Kazanılmış Değer Yönetimi proje yöneticilerine projelerinin durumunu gösterir. Proje verimliliğini göstermek için yaygın olarak kullanılır. Kapsam, zaman ve maliyet temel çizgilerinin bütünleştirerek performans temel çizgisini oluşturmaya yardım eder.
Kazanılmış Değer Yönetimi sektör bağımsız olarak tüm projelerde proje boyunca kullanılabilir.
Kazanılmış Değer Yönetimi üç önemli bileşen oluşturur. Planmış Değer, Kazanılmış Değer ve Gerçekleşen Maliyet olarak anılan bu bileşenlerden üretilen göstergelerle proje verimliliğinin izlenmesini sağlar.
Planlanmış Değer (PD)
Değerlendirilen zaman dilimi için planlanmış çalışmalara tahsis edilen onaylanmış bütçedir. Projenin toplam planlanmış değeri ise Planlanan Bütçe (PB) olarak ifade edilir.
Kazanılmış Değer (KD)
Değerlendirilen zaman diliminde gerçekleştirilen işin, o iş için planlanmış olan onaylı bütçenin değeridir.
Gerçekleşen Maliyet (GM)
Değerlendirilen zaman dilimi içinde gerçekleştirilen aktiviteler için fiilen gerçekleşen maliyettir.
Kazanılmış Değer Yönetimi bu bileşenleri kullanarak zaman ve maliyet için ikişer gösterge üretir. Bu göstergeler proje yöneticisine temel çizgilerden oluşan sapmayı göstermektedir.
Maliyet Göstergeleri
Maliyet ile ilgili göstergeler Maliyet Varyansı ve Maliyet Performans Endeksi olarak anılır.
Maliyet Varyansı (MV)
Maliyet Varyansı proje performansı ile gerçekleşen maliyet arasındaki ilişkiyi gösterir.
Hesapmak için kullanılan denklem:
Maliyet Varyansı = Kazanılmış Değer – Gerçekleşen Maliyet
Proje bütçenin üzerindeyse: Maliyet Varyansı < 0
Proje bütçeye uygunsa: Maliyet Varyansı = 0
Proje bütçenin altındaysa: Maliyet Varyansı > 0
Maliyet Performans Endeksi (MPE)
Kazanılmış değerin gerçekleşen maliyete oranı şeklinde ifade edilen Maliyet Performans Endeksi bütçedeki kaynakların maliyet verimliliğinin ölçüsüdür.
Hesapmak için kullanılan denklem:
Maliyet Performans Endeksi = Kazanılmış Değer / Gerçekleşen Maliyet
Proje bütçenin üzerindeyse: Maliyet Performans Endeksi < 1
Proje bütçeye uygunsa: Maliyet Performans Endeksi = 1
Proje bütçenin altındaysa: Maliyet Performans Endeksi > 1
Zaman Göstergeleri
Zaman ile ilgili göstergeler Zaman Çizelgesi Varyansı ve Zaman Çizelgesi Performans Endeksi olarak anılır.
Zaman Çizelgesi Varyansı (ZÇV)
Zaman Varyansı proje performansı ile planmış değer arasındaki ilişkiyi gösterir.
Hesapmak için kullanılan denklem:
Zaman Çizelgesi Varyansı = Kazanılmış Değer – Planlanmış Değer
Proje zaman planının gerisindeyse: Zaman Çizelgesi Varyansı < 0
Proje zaman planına uygunsa: Zaman Çizelgesi Varyansı = 0
Proje zaman planının ilerisindeyse: Zaman Çizelgesi Varyansı > 0
Zaman Çizelgesi Performans Endeksi (ZÇPE)
Kazanılmış Değerin Planlanan Değere oranı şeklinde ifade edilen Zaman Çizelgesi Performans Endeksi proje ekibinin zamanını ne kadar verimli kullandığının ölçüsüdür.
Hesapmak için kullanılan denklem:
Zaman Çizelgesi Performans Endeksi = Kazanılmış Değer / Planlanmış Değer
Proje zaman planının gerisindeyse: Zaman Çizelgesi Performans Endeksi < 1
Proje zaman planına uygunsa: Zaman Çizelgesi Performans Endeksi = 1
Proje zaman planının ilerisindeyse: Zaman Çizelgesi Performans Endeksi > 1
İsterseniz konuyu örnek olarak küçük bir projede inceleyelim.
Projemiz 10 gün sürecek ve 500 adet bisiklet üretilecektir. Günde 50 adet bisiklet üretilmesi ve tanesinin 250₺ maliyet oluşturacağı planlanmıştır.
İkinci günün sonunda Kazanılmış Değer Yöntemi kullanarak projeyi değerlendirdiğimizi düşünelim.
Proje Bütçesi: 125.000₺ (500 bisiklet adedi 250₺)
Değerlendirilen zaman dönemi: İki gün
Planlanmış Değer: 25.000₺ (İki günde 100 adet bisiklet için planlanan değer. 100 x 250₺)
İkinci günün sonunda proje yöneticisi olarak 90 adet bisiklet üretildiğini ve 24.000₺ harcama yapıldığını gördüğümüzü varsayalım. Bu durumda:
Kazanılmış Değer: 22.500₺ (90 bisiklet için planlanmış olan değer. 90 x 250₺)
Gerçekleşen Maliyet: 24.000₺
Maliyet Varyansı = 22.500 – 24.000 = -1.500
Maliyet Performans Endeksi = 22.500 / 24.000 = 0.9375
Zaman Çizelgesi Varyansı = 22.500 – 25.000 = -2.500
Zaman Çizelgesi Performans Endeksi = 22.500 / 25.000 = 0.9
Örnek projemiz bütçenin üzerinde ve zaman planının gerisindedir.
4 Yorum
Hocam Merhaba,
Sınava çalışırken yazdıklarınız çok yardımcı oluyor.Çok teşekkür ederiz.
Kazanılmış Değer(90×250)=22.500 ancak 22.250 olarak yazılmış.Hesaplamalar doğru ancak karışıklık olmamasına adına belirtmek istedim.
Elinize Sağlık,
Dikkatin ve uyarınla değer kattığın için teşekkür ederim Gamze. Hemen düzelttim.
Merhaba;
Ellerinizae sağlık İhsan Bey;
Bu konu ile ilgili benzer bilgiler içeren bir yazı dizisi yazmıştım. Aşağıdaki adresten ulaşılabilir.
İlgilenenler için bu konu ile ilgili http://www.erdemseherler.com/proje-yonetimi/kazanilmis-deger-yonetimi-kdy-1/
Yeni yazılarınızı bekliyoruz.
Teşekkür ederim Erdem bey.