Kilise tarafından yakılarak öldürülen Giordano Bruno (1548- 1600) Rönesans felsefesini biçimlendiren filozofların en önemlilerinden biri olup evrensel ve zaman kavramından uzak “iki şey” öğretisi proje yönetimi ve proje yöneticileri için de kulağa küpe olacak cinsten.
Gelin proje yönetimi ve proje yöneticisi için iki şey öğretisini uyarlayalım.
İki şey kalitesiz insanın özelliğidir:
1- Şikayetçilik
2- Dedikodu
Ekip ruhuna zarara verir. Bu ekip ruhunu öldürürken tüm paydaşlardaki isteği yani motivasyonu düşürür. İçinde güçlü istek olmayan motivasyonu düşük ekip projenin hedeflerine ulaşılmasını güçleştirir.
İki şey çözümsüz görünen problemleri bile çözer:
1- Bakış açısını değiştirmek
2- Karşındakinin yerine kendini koyabilmek
Proje yöneticisi yetkinlik üçgeninin ikinci kenarını oluşturan liderlik becerileri burada öne çıkmakta. Kutu dışından bakabilme ve empati becerileri projelerde her türlü sorunu çözmek için anahtar yetkinlikler olacaktır.
Bir sorunu çözemediğimizde durup arkamıza yaslanıp farklı ne yapabiliriz, şu ana kadar bakmadığımız ve çözümü sağlayacak açı nedir bunu düşünmemiz lazım.
Konuşulan konu bizim için ne anlama geliyor, karşımızdaki için ne anlama geliyor. Karşımızdaki için ne demek olduğunu varsaymak sık düştüğümüz en büyük tuzak. Yargılamayan, yönlendirmeyen açık uçlu sorularla karşımızdaki kişi için konunun anlamını kavramaya çalışmalı etkin bir dinleyici olmalıyız. Etkili iletişim proje başarısında %85’lik bir katkı payına sahip.
İki şey yanlış yapmanı engeller:
1- Şahıs ve olayları akıl ve kalp süzgecinden geçirmek
2- Hak yememek
PMBOK Etik Kuralların öneminin altını çizmektedir. Projenin yolunda sağlıklı ilerleyebilmesi için gerek proje yöneticisi olarak gerek projede görev alan ekip üyesi olarak her zaman doğru, saydam ve gerçekçi tahmin yapmalı, veri üretmeli ve raporlama yapmalıyız. Akıllı, mantıklı, vicdan sahibi dürüst bir insan olmak yeterli aslında. Bu çok güçlü bir ekip ruhu oluşturacaktır. Ekip içindeki bu güven ortamı çevik proje yaklaşımının olmazsa olmazıdır. Güven ortamı oluşturulmamış güçlü motivasyonu olmayan ekipler ile çevik yaklaşımların başarıyla uygulanmasını beklemek hiç de gerçekçi olmayacaktır.
İki şey kişiyi gözden düşürür :
1- Demagoji
2- Kendini ağıra satmak (övmek, vazgeçilmez göstermek)
Yalın düşünmeli ve iletişimde de yalın ve net olmalıyız. Demagoji yani laf cambazlığı yapmak güveni düşürecek, anlaşılmayı zorlayacak ve sonuçta iletişimin kalitesini düşürecektir.
Proje yöneticisi ekibini geliştiren, onlar için işleri kolaylaştıran “hizmetkar liderlik” tarzını benimsemeli kendini değil ekibini öne çıkartmalıdır. Proje yöneticisinin etkin liderlik becerileri projeyi başarıya götürecek önemli bir etken olacaktır.
İki şey insanı ‘Nitelikli İnsan’ yapar:
1- İradeye hakim Olmak
2- Uyumlu Olmak
Proje Yöneticisi ve liderlik dediğimizde proje yöneticisinin önce kendini yönetmesi beklenir. Bir lider için öz denetim olmazsa olmaz bir yetkinliktir. Uyum sağlamayı getirecek esneklik becerisi ise çetin ve değişken proje koşullarında değişen durumlara kolay uyum sağlamayı ve başarıyı getirecektir. Esneklik çağımızın en önemli etkinliği haline gelmekte.
İki şey ‘Ekstra Değer’ katar:
1- Hitabet ve diksiyon eğitimi almak
2- Anlayarak hızlı okumayı öğrenmek
Proje yöneticisinin zamanının %75 ila %90’ı iletişimle geçer. İletişim yönetimi bilgi alanı proje ortamında bilginin nasıl dağıtılacağını yönetir. Sözlü ve yazılı iletişim projenin başarısında oldukça etkilidir ve kalitesi proje başarısını yukarılara taşır. İletişimin proje başarısına katkısının %85 oranında olduğundan yukarıda söz etmiştik.
İki şey geri bırakır:
1- Kararsızlık
2- Cesaretsizlik
Günümüzde hızlı gelişen ve değişen ortamlarda proje yöneticilerinin az ve yetersiz veriyle karar alma becerisini geliştirmesi önemlidir. Mükemmeliyetçililik ve ya başaramazsak korkusu başarının önündeki en önemli engellerden biri. Gerektiğinde cesur kararlar almak gerekecektir. Burada önemli olan hataları değerli görmek ve bu olaydan ne öğrenildiğini konuşabilmek ve dersler almaktır. Proje yönetiminin en önemli çıktılarından biri alınmış derslerdir.
İki şey kaşif yapar:
1- Nitelikli çevre
2- Biraz delilik
Organizasyonun sahip olduğu kültür, kaynaklar, ortam eğer projenin ve proje yönetiminin gereksinimlerini karşılayacak düzeydeyse projenin başarısı için uygun bir çevre sağlanmış demektir.
Biraz delilik. 🙂 Yukarıda sözünü ettiğimiz cesaret için bazı durumlarda gerekiyor sanırım.
İki şey ömür boyu boşa kürek çekmemeyi sağlar:
1- Baskın yeteneği bulmak
2- Sevdiğin işi yapmak
Güçlü yanlarımızı kullanmak ve sevdiğimiz işi yapmak bizi mutlu eder. Çalışıyor sayılmayabiliriz o zaman. Ekip üyelerinin güçlü yanlarının proje gereksinimlerine uyumlu olduğunu ve ekibin keyifle eğlenerek çalıştığı bir ortamda olmak nasıldır?
İki şey başarının sırrıdır:
1- Ustalardan ustalığı öğrenmek
2- Kendini güncellemek
Usta çırak ilişkisi bazı mesleklerde asıl öğrenim şekli olmakta. Prof. Dr. Michaly Csikszentmihalyi’nin kişiyi neyin mutlu ettiğini açıklayan akış teorisi, kişiyi geliştirecek kadar zorlayan ve odaklanmayı sağlayan işler ile uğraşmanın öneminden söz eder. Ekip üyelerine işlerin bunu sağlayacak şekilde seçilerek verilmesi ekibi geliştirecek ve motive edecek her birini başarıya taşıyacak önemli bir unsur haline gelecektir.
İki şey başarıyı mutlulukla beraber yakalamanın sırrıdır:
1- Niyetin saf olması
2- Ruhsal farkındalık
Projelerimizde görev alıp işimizi yaparken net, yalın ve saydam olmamız önemli. İkinci gündemimizin olması başarıya ekipte güven oluşumuna gölge düşürecektir. Kendimizle barışık olmamız başarının yanında mutluluğunda gelmesinde rol oynayacaktır.
İki şey milyonlarca insandan ayırır:
1- Sorunun değil, çözümün parçası olmak
2- Hayata ve her şeye yeni (özgün, orijinal, farklı) bakış açısıyla yaklaşabilmek
Projelerimizde doğaldır ki sorunlar çıkıyor. Sorunları konuşup alınmış derslerimizi çıkartacağız ve sonrasında sorunun nasıl çözülmeyeceğini değil nasıl çözüleceğini konuşanlardan olduğumuzda çözüm ve başarı gelecektir. Çözümün yolu bakış açımızı değiştirebilmek ve esnek olabilmekten geçiyor.
İki şey gelişmeyi engeller:
1- Aşırılık
2- Felakete odaklanmış olmak
Yalın olmak müşteriye değer üretmeyen projenin faydasına hizmet etmeyen her türlü israfın önüne geçmek proje başarısına önemli katkı sağlayacaktır. Projelerde tehditleri de analiz edeceğiz, fırsatları da. Yalnız tehditlere odaklanarak fırsatları görmemek projelerimize olumsuz etki yapacaktır.
İki şey çözüm getirir:
1- Tebessüm (gülümseme)
2- Sükut (susmak)
Dale Carnegie’nin Dost Kazanma ve İnsanları Etkileme Sanatı adlı kitabının İnsanların Sizden Hoşlanmasını Sağlamanın Altı Yolu adlı ikinci bölümün 3. prensibi bize “Gülümseyin” der. Projelerdeki başarının en önemli unsuru olan iletişimin olmaz ise olmazı.
Susmak ise etkili dinlemenin önemli bir aracı. Gerektiğinde susarsak dinleriz, konuştuktan sonra susarsak yarattığımız etkiyi gözler geri bildirim toplarız. Konuşurken aralarda kısa susmalar karşımızdakine araya girme fırsatları yaratacaktır.
İki şeyin değeri kaybedilince anlaşılır:
1- Anne
2- Baba
İyi ki varlar.
İki şey geri alınmaz:
1- Geçen zaman
2- Söylenen söz
Evet. Zaman en değerli kaynağımız projelerde hele ki her şeyin hızlı olduğu dünyamızda. Bu nedenle uygulanabilir verimli planlar yapmak zaman kazandıracaktır. Yapılmış olması için yapılan planlar değil.
Paydaşlarımızla olan iletişimimizde bazen tehdit algımız alarm çalabiliyor. Bu gibi durumlarda ilkel beynimizden gelen otomatik tepkisel davranışlar yerine üst beynimizin akıl süzgecinden geçmiş kararları ile iletişime devam etmek önemli. Askeriyede bir kural vardı. Amirinizle bir problem olursa amirinizi 24 saat şikayet edemezdiniz. Bu kural ilkel beynin etkisinden kurtulmayı ve konu üzerinde düşünmeyi sağlıyordu.
İki şey ulaşmaya değerdir:
1- Sevgi
2- Bilgi
Projelerimizde insanlarla çalışıyoruz. Ekibin motivasyonunda sevgi, güven gibi unsurlar empatiyi geliştirecek, zorluklarda ekibin yıkılmamasını kol kola girmeyi sağlayacak ve başarıya ulaşmayı kolaylaştıracaktır. Gelişimimiz için bilginin önemini söylemeye gerek yok sanırım. Yalnız şu tuzağa düşmemekte yarar görüyorum. Bilmek başka şey, yapabilmek başka şey. Bazen bilmek yetmiyor anlamak özümsemek ve uygulama gerektiren bilgileri uygulamak ve beceri geliştirmek projelerde faydaya ulaşmayı ve başarıyı sağlıyor.
İki şey “hayatta önemli olan her şey” içindir:
1- Nefes alabilmek
2- Nefes verebilmek
Gelin önce kendimize liderlik yaparak, gelişen, kendisiyle barışık, ilham verip rol model olan proje yöneticileri olalım ki ekip arkadaşlarımızla birlikte güven, istek ve verimlilikle çalışarak başarılı projelere imza atalım ve tüm paydaşlarla birlikte rahat nefes alalım.
