Fotoğraf makinesi, çekilecek fotoğrafın doğru pozlama yapabilmenize olanak veren üç değere sahiptir. Bu üç aracı kullanarak fotoğrafın koyu, açık ya da tam tonunda olmasını sağlayabiliriz.
Bu üç değere:
- Örtücü hızı/Perde hızı
- Diyafram açıklığı
- ISO Değeri
Nesnelerin üzerine düşen ışığı bu üç aracı kullanarak oluşturacağınız fotoğraf üzerinde çeşitli etkiler yaratabiliriz.
POZLAMAYI BENZETME İLE ÖRNEKLEYEREK ANLAYALIM
Pozlama işlemini bir musluktan akan su ile bir kovayı doldurmaya benzetebiliriz. Bu olayda:
- Kovanın büyüklüğü ışığa duyarlı yüzeyin ışıktan etkilenme hızı olan ISO değeridir.
- Musluğu açık tuttuğunuz süre örtücü hızıdır.
- Musluğun kısıklığı/açıklığı yani musluktan akan suyun miktarı ise diyafram değerinizdir.
Kovanın tam dolmasının doğru pozlama olduğunu düşünürsek:
- Küçük kova yüksek ISO değerlerine karşılık gelir ve kısa sürede dolar. Büyük ise kova düşük ISO değerine karşılık gelir ve daha uzun sürede dolar.
- Musluğu kısarsanız kovanın dolması için musluğu uzun süre açık tutmanız gerekir. Yani diyafram kısık ise duyarlı yüzeye düşen ışığın miktarı azalacağından yeterli pozlama için perdenin uzun süre açık kalması gerekecektir.
- Zamanınız az ise musluğu çok açmalısınız ki kova kısa sürede dolsun. Hızlı bir nesneyi fotoğraflarken hareketi dondurmak için perdenin kısa süre açık kalmasını sağlamak için diyaframın açılarak geçen ışık miktarının artırılması gerekecektir.
Bu üçlü ilişki pozlamada da eş denecek kadar benzer mantık ile çalışmaktadır.
ÖRTÜCÜ HIZI
Objektif ile ışığa duyarlı yüzey arasında normalde kapalı bulunan ve fotoğrafın çekilmesi sırasında açılarak ışığa duyarlı yüzeyin ışıktan etkileneceği süreyi denetlememizi sağlayan araç olan örtücünün hızıdır.
Genellikle 8, 4, 2, 1, 1/2, 1/4, 1/8, 1/15, 1/30, 1/60, 1/125, 1/250, 1/500, 1/1000, 1/2000, 1/4000, 1/8000 gibi değerler alır ve saniye cinsindendir.
Bu değerler yeni sayısal makinelerde 8″, 4″, 1″, 2, 4, 8, 15, 30, 60, 125, 250, 500, 1000, 2000, 4000, 8000 olarak da görebilirsiniz.
Siz deklanşöre bastığınızda fotoğraf makinesi örtücüyü açar ve belirlemiş olduğunuz süre ile ışığa duyarlı yüzeyin objektiften gelen ışıktan etkilenmesini sağlar.
Örtücü hızı |
Tipik kullanım yeri |
| 1 saniye ya da daha uzun süreler | İç mekanlar ya da gece fotoğrafları. Sehpa kullanımı zorunludur. |
| 1/2, 1/4, 1/15 saniye | Akarsuya donmuş etkisi vermek gibi hareketli nesnelere hareket netsizliği katmak, manzara fotoğraflarında yüksek alan derinliği elde etmek ya da ışığın az olduğu ortamlar. Yine sehpa kullanımı zorunludur. |
| 1/30, 1/125 saniye | Genelde gün ışığında makinenin elde tutularak yapıldığı çekimler. |
| 1/250 – 1/500 saniye | Hareketli nesnelerdeki hareketi dondurabilmek ya da uzun odaklı objektiflerle makineyi elle tutarak yapılan çekimler. |
| 1/1000 – 1/8000 saniye | Çok hızlı nesnelerin hareketlerini dondurmak için kullanılır. |
DİYAFRAM AÇIKLIĞI
Objektiften geçen ışığın miktarını denetleyen diyaframın ışığı geçirme miktarıdır.
Genellikle 1.2, 1.4, 2, 2.8, 4, 5.6, 8, 11, 16, 22, 32, 64 gibi değerler alır.
Diyafram pozlamaya etkisinin dışında oluşan görüntü üzerinde alan derinliğinin artmasına ya da azalmasına etki eder.
IŞIĞA DUYARLILIK (ISO) DEĞERİ
Işığa duyarlı yüzeyin ışığa olan duyarlılığını ya da başka bir deyişle ışıktan etkilenme hızını ifade eden değerdir.
Filmlerin ISO değeri satın aldığınız kutu için sabittir. Film kutuları üzerinde genellikle ASA/DIN: 100/21 gibi bir ibare ile ifade edilirler. 100 ASA civarındaki filmler gün ışığında genel gereksinimleri karşılayan en çok kullanılan filmlerdir. Düşük ışık koşullarında ISO değeri 400, 800, 1600 olan filmler tercih edilir.
Günümüzde filmin yerini alan CCD ve CMOS türü ışık algılayıcıları ile donatılmış olan sayısal fotoğraf makineleri bize birçok ISO değeri ile çalışma olanağı verir. 50 ISO’dan başlayan ve 256000 ISO’ya ulaşan değerleri kullanabilmek mümkündür. Üreticiler her geçen gün bu sınırları genişletmekte ve algılayıcıların (sensör) ışıktan etkilenme hızlarını artırmaktadır.
| Aşağıda inceleyeceğimiz örnekler fotoğraf makinesinin vermiş olduğu normal ölçüm değerinin sırası ile -2 durak ve -1 durak altındaki, normal, +1 durak ve +2 durak üstündeki değerlerle çekim yapılarak oluşturulmuştur. | |||||
ÖRNEKLER |
|||||
| Aşağıdaki örneklerde yalnız örtücü hızı değiştirilmiş, diyafram ve ışığa duyarlılık sabit tutulmuştur. | |||||
-2 durak |
-1 durak |
Normal pozlama |
+1 durak |
+2 durak |
|
Örtücü hızı değişken |
 |
 |
 |
 |
 |
| 1/250sn, f:5.6, ISO=400 | 1/125sn, f:5.6, ISO=400 | 1/60sn, f:5.6, ISO=400 | 1/30sn, f:5.6, ISO=400 | 1/15sn, f:5.6, ISO=400 | |
| Aşağıdaki örneklerde yalnız diyafram değiştirilmiş, örtücü hızı ve ışığa duyarlılık sabit tutulmuştur. | |||||
-2 durak |
-1 durak |
Normal pozlama |
+1 durak |
+2 durak |
|
Diyafram değişken |
 |
 |
|
 |
 |
| 1/60sn, f:11, ISO=400 | 1/60sn, f:8, ISO=400 | 1/60sn, f:5.6, ISO=400 | 1/60sn, f:4, ISO=400 | 1/60sn, f:2.8, ISO=400 | |
| Aşağıdaki örneklerde yalnız ışığa duyarlılık değiştirilmiş, örtücü hızı ve diyafram sabit tutulmuştur. | |||||
-2 durak |
-1 durak |
Normal pozlama |
+1 durak |
+2 durak |
|
Işığa duyarlılık
|
 |
 |
|
 |
 |
| 1/60sn, f:5.6, ISO=100 | 1/60sn, f:5.6, ISO=200 | 1/60sn, f:5.6, ISO=400 | 1/60sn, f:5.6, ISO=800 | 1/60sn, f:5.6, ISO=1600 | |
Üç
|
Yanda gördüğünüz örneklerde örtücü hızı, diyafram ve ışığa duyarlılık değiştirilerek aynı pozlama etkisi elde edilmiştir. |
 |
 |
|
 |
| 1/30sn, f:8, ISO=200 | 1/30sn, f:8, ISO=400 | 1/60sn, f:5.6, ISO=400 | 1/60sn, f:8, ISO=800 | ||
3 Yorum
merhaba admin arama motorlarında bulamadığım içeriği burada buldum teşekkür ederim size sitenizi takip listeme aldım zaman zaman ziyaret edeceğim iyi çalışmalar.
site yönetimine teşekkür ederim çoğu zaman aradığımız şeyi sitelerde bulamıyoruz oraya buraya yönlendiriyorlar sizin sitenizin içeriği güzel daha çok güncellerseniz sevinirim
Teşvik edici yorumunuz için teşekkür ederim. Öncelik verilmesini istediğiniz konular varsa iletirseniz yönlendirici olacaktır.